Teczki z szafy Kiszczaka

Kwestia wyjaśnienia ewentualnej współpracy byłego prezydenta Lecha Wałęsy ze Służbą Bezpieczeństwa ciągnie się od lat. W lutym tego roku opinią publiczną wstrząsnęła publikacja nieujawnionych i ukrywanych do tamtej pory w domu gen. Czesława Kiszczaka dokumentów TW "Bolek". Instytut Ekspertyz Sądowych w Krakowie na polecenie IPN bada, czy podpis tajnego współpracownika to podpis byłego prezydenta.

Wszystko zaczyna się od dość niepozornie wyglądającego spotkania. Jest początek lutego 2016 r. Maria Kiszczak przychodzi do Instytutu Pamięci Narodowej i chce się spotkać z jego prezesem. Kiedy się okazuje, że w tej chwili jest to niemożliwe, zostawia numer telefonu i prosi o kontakt. Szef Instytutu proponuje kilka terminów, wdowa po generale wskazuje 16 lutego.

W wyznaczonym dniu Maria Kiszczak stawia się na spotkanie. Informuje, że jest w posiadaniu dokumentów dotyczących m.in. współpracy byłego prezydenta Lecha Wałęsy ze Służbą Bezpieczeństwa PRL. Za ich przekazanie chce 90 tys. złotych (później w mediach będzie skrupulatnie wyliczać, dlaczego akurat taka kwota – bo m.in. pogrzeb i grób zmarłego męża kosztowały, bo gdy ten żył, potrzebował opieki i zatrudniła dla niego opiekunkę). Tłumaczy, że to mąż przed śmiercią polecił jej zgłosić się do IPN, gdyby miała problemy finansowe. Ostatecznie pieniędzy nie otrzymuje, ale rozpętuje polityczną burzę.

Maria Kiszczak o ujawnieniu dokumentów / Wideo: Uwaga TVN

Akta w rękach IPN

Dzień później szef IPN Łukasz Kamiński informuje, że rozpoczęto oględziny w domu wdowy po Czesławie Kiszczaku. Instytut ogłasza, że oględzinom została poddana papierowa paczka zawierająca dwie teczki.

Teczka tajnego współpracownika liczy według komunikatu IPN 297 kart, w których znajdują się "liczne doniesienia tajnego współpracownika pseudonim 'Bolek' oraz notatki funkcjonariuszy SB ze spotkań z tajnym współpracownikiem pseudonim 'Bolek'".

Dokumenty znajdujące się w obu teczkach obejmują okres lat 1970–1976.

Prezes IPN informuje, że według opinii uczestniczącego w badaniu dokumentów z domu gen. Kiszczaka eksperta archiwisty są one autentyczne.

Zgodnie z wcześniej przekazanymi informacjami 17 lutego 2016 r. rozpoczęto oględziny akt odnalezionych w domu wdowy po Czesławie Kiszczaku. Po otwarciu zapieczętowanego pakietu oględzinom poddano jego zawartość w postaci papierowej paczki zawierającej dwie teczki.

Na tej paczce była przyklejona koperta zaadresowana „Do Dyrektora Archiwum Akt Nowych w Warszawie do rąk własnych”. W kopercie znajduje się odręcznie napisany list z kwietnia 1996 r. w którym Czesław Kiszczak informuje o przekazaniu do Archiwum Akt Nowych akt dokumentujących współpracę Lecha Wałęsy ze Służbą Bezpieczeństwa. List jest odręcznie podpisany przez Czesława Kiszczaka. List wraz z paczką zawierającą obie teczki nie został wysłany.

Akta, które zostały poddane oględzinom składają się z teczki personalnej i teczki pracy tajnego współpracownika o pseudonimie „Bolek”.

W teczce personalnej znajduje się 90 kart dokumentów. Teczka jest w oryginalnych okładkach. W teczce personalnej, podzielonej na dwie części, znajdują się dwa spisy zawartości dokumentów. Opisy zawartości odpowiadają stanowi faktycznemu dokumentów znajdujących się w teczce. W teczce personalnej znajduje się koperta, a w niej odręcznie napisane zobowiązanie do współpracy ze Służbą Bezpieczeństwa podpisane: Lech Wałęsa „Bolek”. Wśród dokumentów znajdujących się w tej teczce są również m.in. odręczne, podpisane pseudonimem „Bolek”, pokwitowania odbioru pieniędzy.

W teczce pracy tajnego współpracownika, liczącej 279 kart, w oryginalnych okładkach, znajdują się liczne doniesienia tajnego współpracownika pseudonim „Bolek” oraz notatki funkcjonariuszy SB ze spotkań z tajnym współpracownikiem pseudonim „Bolek”. Część doniesień pisana jest odręcznie i podpisana pseudonimem „Bolek”.

Dokumenty znajdujące się w obu teczkach obejmują okres lat 1970–1976. W opinii uczestniczącego w czynnościach eksperta-archiwisty dokumenty są autentyczne.

Wszystkie poddawane oględzinom dokumenty są precyzyjnie opisywane. Czynność ta będzie dziś kontynuowana. Niezwłocznie po jej zakończeniu zawartość pierwszego pakietu zostanie udostępniona zgodnie z procedurami opisanymi w ustawie o IPN. Kolejne pakiety zawierające dokumenty zabezpieczone przez prokuratora IPN 16 lutego br. będą poddawane analogicznym czynnościom, a następnie sukcesywnie udostępniane.
Komunikat IPN, 17.02.2016

Polityczna burza

Dokumenty stają się zarzewiem politycznej dyskusji nad przeszłością i zasługami Wałęsy. – Bardziej bym się zdziwił, gdyby odnalazły się dokumenty, które nie potwierdzają współpracy Lecha Wałęsy – komentuje Jan Żaryn (PiS) w rozmowie z TVN24.

– Czekam na opublikowanie tych dokumentów. Mam nadzieję, że one jednoznacznie przedstawią sprawę. To nie jest sprawa jednostronna tylko pana Wałęsy, ale to jest sprawa, która rzutuje na to, jak tworzyła się niepodległa Polska. To jest sprawa, która może pokazać, że projekt "wolna Polska" był sterowany, że to nie jest tak, że robiliśmy rewolucję i suwerennie podejmowaliśmy decyzje – mówi szef MSZ Witold Waszczykowski.

– Rewelacyjne jest to, że niektórzy Polacy po latach różnych doświadczeń witają z owacją szczura, który wyszedł z nory Kiszczaka i usiłują przekreślić nie tylko Lecha Wałęsę, ale wprowadzić tożsamość, że Lech Wałęsa równa się Solidarność, a Solidarność równa się Bolek – ocenia z kolei Jan Rulewski (PO).

22 lutego IPN udostępnia teczki Kiszczaka dziennikarzom i historykom. Są w nich m.in. liczne doniesienia "Bolka" wobec poszczególnych osób, notatki funkcjonariuszy SB ze spotkań z nim z lat 1970–1976 oraz pokwitowania odbioru pieniędzy od SB. Większość tych dokumentów – których jest kilkadziesiąt – została napisana odręcznie.

Echa na świecie

Sprawa teczek "Bolka" rozpętuje burzę nie tylko w Polsce, jej echa pobrzmiewają na świecie. Zachodnie media w sprawie teczek "Bolka" dopatrują się możliwej ingerencji prezesa PiS Jarosława Kaczyńskiego, który od wielu lat jest skonfliktowany z Lechem Wałęsą.

Media zagranicą piszą o "polowaniu na czarownice". Włoski dziennik "La Repubblica" uważa, że za sprawą stoi "nacjonalistyczna prawica prowadzona przez Jarosława Kaczyńskiego".

"New York Times" przy okazji artykułu o Wałęsie przypomina, że ujawnienie nowych dokumentów wpisuje się w politykę Prawa i Sprawiedliwości, które "zapowiadało otwarcie spraw z czasów komuny" i ujawnienie osób, które "nigdy nie poniosły moralnej odpowiedzialności" za działalność przez 1989 r.

Włoski "Corriere della Sera" pisze z kolei, że Jarosław Kaczyński razem ze swoim bratem Lechem od 1993 r. "prowadzili osobistą wojnę przeciwko swojemu byłemu przywódcy" oraz wszystkim przedstawicielom nowej elity rządzących oskarżanym o kolaborację. "Atmosfera polowania na czarownice została po raz kolejny podgrzana po powrocie do władzy nacjonalistów z Prawa i Sprawiedliwości" – ocenia gazeta.

/ Wideo: tvn24 Video: tvn24 Video: tvn24 Video: tvn24 Dokumenty znalezione u Kiszczaka »